Veroordeeld bij verstek: wat nu?

Een beklaagde heeft recht op een tegensprekelijk strafproces.

Wat wil ‘bij verstek’ juist zeggen?

Wanneer je als beklaagde geldig werd opgeroepen en zowel jij als jouw advocaat niet aanwezig zijn op het strafproces om je te verdedigen, dan wordt de zaak behandeld ‘bij verstek’. In dat geval heb je in principe recht om verzet aan te tekenen tegen de beslissing die dan door de rechter(s) ‘bij verstek’ (in jouw afwezigheid dus) gewezen is.

Wat is het verzet?
Het verzet is een rechtsmiddel waardoor een beklaagde een mogelijkheid krijgt om de zaak opnieuw aanhangig te maken bij dezelfde rechtbank die eerder het verstekvonnis gewezen heeft. Het is de bedoeling dat diezelfde rechtbank de zaak helemaal opnieuw kan bekijken en oordelen. Ditmaal in jouw aanwezigheid (en/of die van jouw advocaat). Hetzelfde principe geldt in graad van beroep, dus wanneer een hof van beroep een arrest bij verstek gewezen heeft.

Voordelen

Een belangrijk voordeel van het verzet als rechtsmiddel is dat een beklaagde op verzet nooit strenger bestraft wordt. terwijl dat bij het rechtsmiddel van hoger beroep wel het geval is (in het geval het Openbaar Ministerie ook hoger beroep aantekent, wat het normaal standaard doet).

Een ander voordeel is dat, wanneer men verzet aantekent tegen een beslissing die in eerste aanleg gewezen is, men nadien ook nog steeds hoger beroep kan aantekenen.

Vormvereisten 

Verzet aantekenen doe je door beroep te doen op de tussenkomst van een gerechtsdeurwaarder. Die maakt een verzetsakte (exploot) op en betekent deze akte aan het Openbaar Ministerie.

Zo wordt de zaak opnieuw opgeroepen voor dezelfde rechtbank (of hetzelfde hof van beroep). In dat exploot staat dan de datum van de nieuwe zitting vermeld waarop je moet verschijnen voor de rechtbank (of het hof van beroep).

Personen die in de gevangenis zitten, kunnen ook verzet aantekenen door tussenkomst van de gevangenisdirecteur, waar de beklaagde een verklaring van verzet kan doen.

Indien de rechter(s) ook over een vordering van een burgerlijke partij oordeelde(n) in het verstekvonnis of -arrest, is het belangrijk dat de gerechtsdeurwaarder het verzet ook betekent aan die burgerlijke partij. Als dit niet gebeurt, wordt er over die beslissing op burgerlijk gebied niet opnieuw een uitspraak gedaan.

Wanneer je als beklaagde verzet aantekent via tussenkomst van de gevangenisdirecteur, is dit enkel mogelijk met betrekking tot de strafvordering. Dit wil zeggen dat wanneer de rechter over een vordering van een burgerlijke partij oordeelde in het verstekvonnis of -arrest, er voor die beslissing afzonderlijk, via tussenkomst van een gerechtsdeurwaarder, verzet dient aangetekend te worden.

Termijnen

Als een verstekvonnis of -arrest gewezen is, betekent een gerechtsdeurwaarder dit. Op die manier stelt men de beklaagde op de hoogte van het feit dat er een beslissing genomen werd in zijn afwezigheid. De mogelijkheid bestaat dat de gerechtsdeurwaarder deze betekening niet persoonlijk overhandigt aan de beklaagde. De gerechtsdeurwaarder laat dan een briefje achter in de brievenbus om te laten weten dat hij/zij voor de deur stond met zulke betekening.

Er zijn twee soorten termijnen waarbinnen dan rechtsgeldig verzet kan aangetekend worden, afhankelijk van de situatie: de gewone en de buitengewone termijn.

De gewone termijn

De gewone termijn om verzet aan te tekenen bedraagt 15 dagen vanaf de (regelmatige) betekening van het verstekvonnis (of -arrest) door de gerechtsdeurwaarder. Dit is ongeacht of dit aan de persoon van de beklaagde gebeurt of niet. De dag van de betekening is niet in de termijn inbegrepen.

Na het verstrijken van deze termijn, is het mogelijk om het verstekvonnis (of -arrest) alleszins uit te voeren.

De buitengewone termijn

Er bestaat evenwel ook een buitengewone termijn om verzet aan te tekenen. Die past men toe in het geval het verstekvonnis (of -arrest) niet aan de beklaagde in persoon is betekend geworden. Deze termijn bedraagt tevens 15 dagen.  Deze termijn begint pas te lopen vanaf het ogenblik dat de beklaagde effectief kennis heeft gekregen van de betekening van het verstekvonnis (of -arrest).

Bijzondere termijnen

In artikel 187 Wetboek van Strafvordering zijn nog enkele bijzondere termijnen voorzien in het geval de beklaagde in het buitenland woont of via een Europees Aanhoudingsbevel of uitleveringsverzoek kennis krijgt van de betekening.

Voor bepaalde rechtscolleges (zoals bv. het hof van assisen en de strafuitvoeringsrechtbank) gelden eveneens afwijkende regels.

Onontvankelijk verzet

Wanneer een beklaagde zich niet houdt aan de in de Wet voorziene termijnen, is het verzet onontvankelijk en wordt het dus afgewezen.

Het verzet is ook onontvankelijk wanneer:

  • Behoudens overmacht, het niet volgens de juiste vormen betekend is
  • Het niet bij verstek gewezen is
  • De beklaagde vooraf al een ontvankelijk hoger beroep heeft ingesteld
  • De beklaagde geen belang heeft

Ongedaan verzet

Een ontvankelijk verzet leidt evenwel ook niet altijd tot een nieuw proces.
In twee gevallen verklaart men het verzet alsnog ongedaan en beoordeelt men de zaak dus ook niet opnieuw:

1) wanneer vaststaat dat de beklaagde kennis had van de eerste dagvaarding en dus wist dat er een zitting was en zonder een reden van overmacht of wettige reden van verschoning afwezig bleef op de zitting
2) wanneer de beklaagde een 2e keer verstek laat

Tegen die beslissing waarbij het verzet ongedaan werd verklaard, kan dan wel nog hoger beroep aangetekend worden, waardoor de zaak toch nog helemaal opnieuw beoordeeld kan worden in graad van beroep.

Bijstand advocaat

Omwille van het belang om de juiste vormvoorschriften en termijnen na te leven bij het aantekenen van het verzet en omdat er ook een aantal bijzondere situaties en regels zijn waarmee (bijkomend) rekening dient gehouden te worden en die niet in deze bijdrage besproken zijn, is het belangrijk om je te laten bijstaan door een advocaat bij het aantekenen van het verzet.

Bijkomende vragen?

Indien wij u verder kunnen bijstaan of adviseren, aarzel dan niet om ons team strafrecht te contacteren.
Maak eenvoudig een afspraak via onderstaande knop.

Afspraak Maken

Meer artikels over strafrecht

Laatste Nieuws Update

“Mijn gevoel was sterker dan mijn verstand”: meester Peter verklaart waarom hij 29 jaar lang zijn ‘knuffelmeisjes’ misbruikte 31/05/2023 - Het Laatste Nieuws - Klik...

Lees verder

Financiële hulp aan slachtoffers van terrorisme

Het slachtofferfonds: afdeling terrorisme Het Slachtofferfonds (voluit: De Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders) werd opgericht om...

Lees verder