Nieuws

Commissie voor herziening in strafzaken: een onafhankelijk en transparant orgaan

Geen enkel rechtssysteem is immuun voor fouten. Het is dan ook onontbeerlijk dat een rechtsstaat de mogelijkheid voorziet om, onder voorwaarden, een onterechte veroordeling te erkennen en deze vervolgens recht te zetten. De procedure voor herziening in strafzaken biedt deze mogelijkheid in België.

Wat is een herziening?

Een herziening is een rechtsmiddel tegen rechterlijke dwalingen, meer bepaald een strafrechtelijke veroordeling gebaseerd op een vergissing. Een herziening heeft als gevolg dat de vergissing wordt rechtgezet. De strafrechtelijke veroordeling wordt op die manier dus vernietigd.

Deze procedure wordt gevoerd voor het Hof van Cassatie. Dit is het hoogste rechtscollege in België. Het Hof zal oordelen of er al dan niet een herziening kan worden uitgesproken. Er bestaan drie gronden die aanleiding kunnen geven tot een herziening: een onverenigbaarheid van veroordelingen, een valse getuigenis en als laatste een ontdekking van een nieuw gegeven.

Wet van 11 juli 2018: oprichting van de Commissie voor herziening in strafzaken

Met betrekking tot deze laatste herzieningsgrond voorzag de oorspronkelijke wet een verplichte tussenkomst van het Hof van Beroep om de aanwijzingen voor een nieuw gegeven te onderzoeken. De kritiek hierop luidde dat het Hof van Beroep die dit advies verleent hetzelfde Hof kan zijn als diegene die de initiële beslissing heeft genomen. Dit kan een schijn van partijdigheid opwekken bij de rechtszoekende. Bovendien komt zowel het onderzoek naar de aanvraag als de beslissing zelf exclusief toe aan de rechterlijke macht. Met de wet van 11 juli 2018 werd een onafhankelijk en onpartijdig orgaan opgericht, met name de Commissie voor herziening in strafzaken.

Wat is de taak van de Commissie voor herziening in strafzaken?

Indien het Hof van Cassatie van oordeel is dat er voldoende aanwijzingen zijn voor de herzieningsgrond van een nieuw gegeven voorziet de wet een tussenkomst van de Commissie. Deze Commissie verleent op haar beurt advies over een mogelijke herziening en gaat na of er redenen zijn voor een nieuw proces.

Het advies dat wordt gegeven door de Commissie is niet bindend. Dit wil zeggen dat het Hof van Cassatie nog steeds zelf kan beslissen om dit advies te volgen en de herzieningsaanvraag al dan niet in te willigen. Een advies dat wordt afgewezen moet worden gemotiveerd door het Hof. Nadat het Hof van Cassatie een beslissing heeft genomen, wordt het advies van de Commissie openbaar gemaakt.

De Commissie bestaat uit één magistraat, één parketmagistraat, twee advocaten en een expert.
Met de oprichting van de Commissie voor herziening in strafzaken verzekert de wetgever dat rechtszoekenden in alle onafhankelijkheid vergissingen in hun voordeel kunnen laten rechtzetten na een definitieve veroordeling.

Kleine nota

Met de wet van 11 juli 2018 werd een onafhankelijk en onpartijdig orgaan opgericht, met name de Commissie voor herziening in strafzaken. Deze Commissie verleent advies aan het Hof van Cassatie over een mogelijke herziening op grond van een nieuw gegeven en gaat na of er redenen zijn voor een nieuw proces. De Commissie bestaat uit één magistraat, één parketmagistraat, twee advocaten en een expert. Met de oprichting van de Commissie voor herziening in strafzaken verzekert de wetgever dat rechtszoekenden in alle onafhankelijkheid vergissingen in hun voordeel kunnen laten rechtzetten na een definitieve veroordeling.